आर. सी. स्प्रौल यांचे स्मरण, 1939–2017 

स्टीफन निकोल्स यांचे शब्द, 14 डिसेंबर 2017

धर्मशास्त्रज्ञ, पाळक आणि लिगोनियर मिनिस्ट्रीजचे संस्थापक आर. सी. स्प्रौल यांचे 14 डिसेंबर 2017 रोजी वयाच्या ७८ व्या वर्षी एम्फिसीमा-जन्य अतिगंभीर दुष्परिणामांमुळे रुग्णालयात दाखल झाल्यानंतर निधन झाले. डॉ. स्प्रौल यांच्या पश्चात त्यांची बालपणीची प्रेयसी आणि सत्तावन्न वर्षांच्या विवाहाची पत्नी वेस्टा अ‍ॅन (व्हूरिस); त्यांची कन्या शेरी स्प्रौल डोरोटियाक आणि तिचे पती डेनिस; आणि त्यांचे पुत्र डॉ. आर.सी. स्प्रौल ज्युनियर आणि त्यांची पत्नी लिसा असा परिवार आहे. स्प्रौल कुटुंबाला अकरा नातवंडे, एक स्वर्गवासी नात आणि सात पंतू आहेत.

आर. सी. स्प्रौल हे चर्चची सेवा करणारे धर्मशास्त्रज्ञ होते. त्यांनी धर्मसुधारकांचे केवळ त्यांच्या संदेशाच्या आशयासाठीच नव्हे, तर तो संदेश ते लोकांपर्यंत कसा पोहोचवायचे या त्यांच्या रीतीसाठीही त्यांचे कौतुक केले. धर्मसुधारकांना त्यांनी स्वतः “रणांगणातील धर्मशास्त्रज्ञ” असे संबोधले. आर. सी. स्प्रौल यांच्या शिकवणुकीतून अनेकांनी प्रथमच धर्मसुधारणेच्या पाच सोलाबद्दल ऐकले. आर. सी. मार्टिन ल्यूथरबद्दल शिकवत असताना जणू 16व्या शतकातील त्या धर्मसुधारकाला त्यांनी प्रत्यक्ष भेटल्यासारखे भासत असे. सोला स्क्रिप्तूरा—केवळ पवित्र शास्त्र—याप्रती त्यांच्या बांधिलकीमुळे त्यांनी शिकागो स्टेटमेंट ऑन बिब्लिकल इनॅरन्सी (1978) च्या मसुद्यात आणि त्याच्या पुरस्करणात महत्त्वाची भूमिका बजावली. ते इंटरनॅशनल कौन्सिल ऑन बिब्लिकल इनॅरन्सी चे अध्यक्षही होते. सोला फिडे—केवळ विश्वासाने नीतिमान ठरविले जाणे—याप्रतीच्या त्यांच्या वचनबद्धतेमुळे आर. सी. यांनी 1994 मध्ये इव्हॅंजेलिकल्स अँड कॅथोलिक्स टुगेदर (ईसीटी) या घोषणेच्या विरोधात धाडसी भूमिका घेतली. पुढे त्यांनी न्यू पर्स्पेक्टिव्ह ऑन पौल आणि फेडरल व्हिजन ह्या मतप्रवाहांनाही विरोध केला.

धर्मसुधारकांप्रमाणेच आर. सी. ऐतिहासिक ऑर्थोडॉक्स ख्रिस्ती धर्माच्या केंद्रीय व अत्यावश्यक सिद्धांतांसाठी धाडसी भूमिका घेण्यास तत्पर होते. ते देवाच्या वचनाच्या अधिकाराचे आणि सुवार्तेचे दृढ संरक्षक होते. धर्मसुधारकांप्रमाणेच, आर. सी. स्प्रौल हे ऐतिहासिक, पारंपरिक ख्रिस्ती विश्वासाच्या मुख्य आणि अनिवार्य सिद्धांतांसाठी ठाम आणि धाडसी भूमिका घेण्यास अथकपणे तत्पर होते. देवाच्या वचनाच्या अधिकाराचे आणि सुवार्तेच्या शुद्धतेचे ते अधिवक्ता होते.

एक प्रशिक्षित तत्त्वज्ञ आणि धर्मशास्त्रज्ञ म्हणून आर. सी. हे पारंपरिक प्रतिपादनशास्त्राचे समर्थक होते. ते गर्भपातविरोधी भूमिकेसाठी प्रसिद्ध होते—त्यांनी एकदा म्हटले होते की, “गर्भपात ही आपल्या काळातील एक अत्यंत गंभीर नैतिक समस्या आहे.” ते सर्वांत महत्त्वाचे म्हणजे एक धर्मशास्त्रज्ञ होते. त्यांना देवाच्या धर्मशास्त्राविषयी प्रचंड ओढ होती. त्याद्वारे त्यांना देवाला ओळखण्याचा, त्याची उपासना करण्याचा आणि त्याच्या प्रेमात गुंतण्याचा मार्ग सापडला. ‘देवशास्त्र’ हेच आर. सी. स्प्रौल यांच्या शिकवणीचे आणि वारशाचे केंद्रबिंदू होते, याचा पुरावा म्हणजे त्यांचे प्रसिद्ध पुस्तक द होलीनेस ऑफ गॉड (1985). विश्वासातील एक आध्यात्मिक वडील आणि आजोबा म्हणून, त्यांनी संपूर्ण एका पिढीला बायबलमधील परमेश्वराची ओळख करून दिली.

पिट्सबर्ग येथील सुपुत्र रॉबर्ट चार्ल्स स्प्रौल यांचा जन्म 13 फेब्रुवारी 1939  रोजी रॉबर्ट सेसिल स्प्रौल आणि मेयर अ‍ॅन (यार्डिस) स्प्रौल या दांपत्यच्या कुटुंबात झाला. 1942 च्या ख्रिसमसच्या पूर्वसंध्येला, आर. सी. यांचे वडील, ज्यांची पिट्सबर्गच्या मध्यभागी लेखापरीक्षण फर्म होती, ते दुसऱ्या महायुद्धादरम्यान सैन्यात सेवा सुरू करण्यासाठी मोरोक्कोमधील कॅसाब्लांका येथे गेले. त्या काळात लहानग्या आर. सी. ने आपल्या आईच्या मांडीवर बसून वडिलांना पत्रं लिहायला सुरुवात केली—त्यात दोनच अक्षरे टाईप केली: x आणि o, म्हणजेच “चुंबनं व मिठ्या”. आपल्या शालेय जीवनापासून ते हायस्कूलपर्यंत, आर. सी. यांनी टायपरायटरपेक्षा मैदानी खेळांवर अधिक वेळ घालवला. त्यांनी पिट्सबर्गजवळील वेस्टमिन्स्टर कॉलेजमध्ये क्रीडा-शिष्यवृत्ती प्रवेश घेतला. ते कॉलेजमध्ये गेले तेव्हा अजून ख्रिस्तामध्ये तारण पावलेले नव्हते. पण त्यांच्या पहिल्याच वर्षी त्यांनी प्रभु येशू ख्रिस्ताला स्वीकारले.

कॉलेज संपेपर्यंत ते केवळ विश्वासात आले नव्हते, तर त्यांनी देवाच्या सिद्धांताद्वारे एक ‘पुढील पातळीचे परिवर्तन’ अनुभवले. या अनुभवाचे वर्णन त्यांनी द होलीनेस ऑफ गॉड या पुस्तकाच्या पहिल्या भागात केले आहे. 11 जून 1960  रोजी त्यांनी आपल्या बालपणीच्या प्रेयसी वेस्टाशी विवाह केला. ती नुकतीच पदवीधर झाली होती, आणि आर. सी. यांना अजून एक वर्ष बाकी होते. ते म्हणत की, त्यांनी वेस्टाला पहिल्यांदा पाहिले तेव्हाच तिच्या प्रेमात पडले—तेव्हा ती दुसऱ्या इयत्तेत होती आणि ते पहिल्या इयत्तेत. त्यांच्या जीवनात “आर. सी. आणि वेस्टा” ही नावे नेहमी एकत्रच घेतली जायची.

कॉलेजनंतर आर. सी. स्प्रौल यांनी पिट्सबर्ग थिओलॉजिकल सेमिनरीमध्ये प्रवेश घेतला, जिथे त्यांना जॉन गर्स्टनर यांचे मार्गदर्शन लाभले. आर.सी. म्हणाले होते, “गर्स्टनरशिवाय मी हरवून गेलो असतो.” सेमिनरी पूर्ण होण्यापूर्वीच त्यांनी पेनसिल्व्हेनियातील लिंडोरा येथे असलेल्या एका प्रिस्बिटेरियन चर्चमध्ये आपली पहिली पाळकपदाची सेवा स्वीकारली. ही मंडळी प्रामुख्याने हातमजुरी करणारे हंगेरी वंशाचे स्थलांतरित कामगार होते, आणि त्यांपैकी बहुतांश आर्मको स्टील वर्क्समध्ये काम करणारे होते. सेमिनरीनंतर आर.सी. यांनी अ‍ॅम्स्टरडॅमच्या फ्री युनिव्हर्सिटीमध्ये जी.सी. बर्कौव्हर यांच्या अंतर्गत डॉक्टरेट अभ्यास सुरू केला. त्यांनी डच भाषा स्वअभ्यासाने आत्मसात केली, व्याख्यानं ऐकून आणि पाठ्यपुस्तकं वाचून. 2016 मध्ये त्यांची मुलगी शॅरी हिने त्यांना डच भाषेतील पेरी मॅसन कादंबरी भेट दिली, आणि त्यानंतर त्यांनी ही भाषा पुन्हा शिकण्याचा आनंद घेतला.

नेदरलँड्समध्ये एक वर्ष घालवल्यानंतर आर. सी. अमेरिकेत परतले. 18 जुलै 1965 रोजी, त्यांना प्लेझंट हिल्स युनायटेड प्रेस्बिटेरियन चर्चमध्ये नियुक्त करण्यात आले आणि त्यानंतर ते युनायटेड स्टेट्स ऑफ अमेरिका  मधील युनायटेड प्रेस्बिटेरियन चर्चमध्ये नियुक्त झाले. नंतर ते त्यांचे सेवकत्व प्रमाणपत्र अमेरिकेतील प्रेस्बिटेरियन चर्च  मध्ये हस्तांतरित करतील. त्यानंतर त्यांनी वेस्टमिन्स्टर कॉलेज (1965–66), गॉर्डन कॉलेज (1966–68) आणि कॉन्वेल थियोलॉजिकल सेमिनरी येथे तीन संक्षिप्त अध्यापक पदे स्वीकारली, जी त्यावेळी फिलाडेल्फियामधील टेंपल युनिव्हर्सिटीच्या कॅम्पसमध्ये होती. कॉन्वेलमध्ये असताना, त्यांनी फिलाडेल्फियाच्या बाहेर ओरेलँड प्रेस्बिटेरियन चर्चमध्ये संडे स्कूलचा वर्ग घेतला. पुढे, आर.सी. यांनी ओहायोमधील सिनसिनाटी येथील कॉलेज हिल प्रेस्बिटेरियन चर्चमध्ये दोन वर्षे पाळक म्हणून काम केले.

1971 साली, आर. सी. यांनी लिगोनियर व्हॅली स्टडी सेंटर ची स्थापना स्टाल्सटाउन, पश्चिम पेनसिल्व्हेनियाच्या डोंगराळ भागात केली. ही सेवा 1984 साली ऑर्लॅंडो  येथे स्थलांतरित झाली आणि तेव्हापासून प्रकाशित साहित्य, प्रसारण आणि अध्यापन यामार्फत देश-विदेशातील लोकांपर्यंत पोहोचत आहे. लिगोनियर व्हॅलीमध्ये असतानाच, 1977 साली या सेवेमार्फत टेबलटॉक  या दैनिक भक्तीपर मासिकाची पहिली आवृत्ती प्रकाशित झाली. सध्या या मासिकाच्या एक लाख प्रती वितरित होतात आणि अंदाजे अडीच लाख वाचक आहेत. 1982 मध्ये लिगोनियर ने दि आर. सी. स्प्रौल स्टडी अवर  हा रेडिओ कार्यक्रम सुरू केला.

1971 पासून 2017 पर्यंत आर. सी. स्प्रौल यांनी लिगोनियर मिनिस्ट्रीजचे नेतृत्व केले. या काळात लिगोनियरने दरवर्षी राष्ट्रीय परिषदांचे आयोजन केले, देशभरात प्रादेशिक परिषदांचे  संचालन केले, आंतरराष्ट्रीय परिषदांचे  आयोजन केले आणि शिक्षण देण्यासाठी दौरे राबवले. तसेच, या सेवेमार्फत विविध शिक्षणमालिका, पुस्तके आणि इतर शिकवणी साहित्य तयार केले गेले. याशिवाय त्यांनी वेबसाइट , ब्लॉग , रेफनेट , आणि  लिगोनियर अ‍ॅप सुरू केले. कोणत्याही आठवड्यात लिगोनियरची सेवा जगभरात सुमारे 20 लाखांहून अधिक लोकांपर्यंत पोहोचते. उत्तराधिकार योजना अंतर्गत, लिगोनियरच्या संचालक मंडळाने लिगोनियर शिक्षक-मंडळाची घोषणा केली, ज्यात आता खालील शिक्षक समाविष्ट आहेत: डॉ. सिन्‍क्लेयर बी. फर्ग्युसन, डॉ. डब्ल्यू. रॉबर्ट गॉडफ्रे, डॉ. स्टीफन जे. निकोल्स, डॉ. बर्क पार्सन्स , डॉ. डेरेक डब्ल्यू.एच. थॉमस. सध्या क्रिस लार्सन हे लिगोनियर मिनिस्ट्रीज चे अध्यक्ष आणि मुख्य कार्यकारी अधिकारी  म्हणून सेवा बजावत आहेत.

एका आदरणीय आणि अनुभवी ख्रिस्ती नेत्याच्या भूमिकेतून, आर.सी. स्प्रौल यांनी इंटरनॅशनल कौन्सिल ऑन बिब्लिकल  इनॅरन्सी, इव्हॅंजेलिझम एक्सप्लोझन, प्रिझन फेलोशिप, आणि सर्व्ह इंटरनॅशनल या संस्थांच्या बोर्डवर सेवा दिली. 1980 मध्ये, आर.सी. यांनी रिफॉर्म्ड थिऑलॉजिकल सेमिनरी येथे थिऑलॉजी आणि अ‍ॅपॉलोजेटिक्सचे प्रोफेसर म्हणून पद स्वीकारले. ते आणि वेस्टा दरवर्षी काही महिन्यांसाठी जॅक्सन, मिसिसिपी येथे प्रवास करत असत आणि ते आणि वेस्टा दरवर्षी काही महिने जॅक्सन, मिसिसिपी येथे जात असत आणि एका कालावधीत पूर्णवेळ शिकवत असत.  1987 मध्ये जेव्हा ते सेंट्रल फ्लोरिडा मध्ये राहत होते, तेव्हा आरटीएस  ने आपला ऑर्लॅंडो कॅम्पस सुरू केला. 1987–1995 या काळात आर.सी. यांनी जॉन डायर ट्रिम्बल सिनिअर चेअर ऑफ सिस्टेमॅटिक थिऑलॉजी म्हणून सेवा केली. त्यानंतर 1995–2004 या काळात त्यांनी नॉक्स थिऑलॉजिकल सेमिनरी, फोर्ट लॉडरडेल, फ्लोरिडा येथे डिस्टिंग्विश्ड प्रोफेसर ऑफ सिस्टेमॅटिक थिऑलॉजी अ‍ॅन्ड अ‍ॅपॉलोजेटिक्स म्हणून कार्य केले.

आर.सी. स्प्रौल पुन्हा एकदा पाळकपदाच्या सेवेकडे वळाले. त्यांनी पुढे सांगितले, “1997 मध्ये देवाने माझ्या आयुष्यात असं काही केलं, जे मी कधीच अपेक्षित केलं नव्हतं.” हेच त्या वेळचे विशेष कार्य म्हणजे सॅनफर्ड, फ्लोरिडा येथे सेंट अँड्र्यूज चॅपल या मंडळीची स्थापना होय.आपल्या मृत्यूसमयी, आर.सी. हे बर्क पार्सन्स यांच्यासह सेंट अँड्र्यूजचे सहकारी पाळक म्हणून कार्यरत होते. 26 नोव्हेंबर 2017 रोजी, त्यांनी आपला शेवटचा उपदेश केला, इब्री  लोकांस पत्र 2:1–4 या वचनावर —“इतके मोठे तारण” या शीर्षकाखाली दिला.

त्यांच्या मृत्यूच्या वेळी, आर.सी. स्प्रौल हे त्यांनी 2011 साली स्थापन केलेल्या “रिफॉर्मेशन बायबल कॉलेज” चे कुलगुरू होते. या महाविद्यालयाचे पहिले अध्यक्ष म्हणून त्यांनीच त्याला नाव दिले, अभ्यासक्रम आखला, आणि एक ध्येय ठरवले — धर्मसुधारित शास्त्रीय परंपरेत देव व त्याच्या पवित्रतेबद्दलचं ज्ञान विद्यार्थ्यांमध्ये घडवणं. लिगोनियर प्रशासन इमारतीतील आपल्या कार्यालयाच्या खिडकीतून, आर. सी. उजवीकडे कॉलेज पाहू शकत असत, आणि डावीकडे चर्च.

आर. सी. स्प्रौल यांनी 1973 साली त्यांचे पहिले पुस्तक प्रकाशित केले: द सिम्बॉल: अ‍ॅन एक्सपोझिशन ऑफ द अपोस्टल्स क्रीड. या ग्रंथाच्या अर्पणपत्रिकेत त्यांनी लिहिले होते: “वेस्टाला समर्पित: रोमकरांसाठी ती एक देवी होती; पण माझ्यासाठी, ती एक देवभीरू व सद्गुणी पत्नी आहे.” त्यांचे पहिले पुस्तक त्यांच्या धर्मशास्त्रज्ञ म्हणून येणाऱ्या कार्याचे प्रतीक आहे, आणि त्यांच्या पहिल्या पुस्तकाचे समर्पण त्यांच्या मूळ शैलीचे प्रकटीकरण करते. त्यांच्या मृत्यूपर्यंत त्यांनी शंभराहून अधिक पुस्तके लिहिली होती. यामध्ये मुलांची पुस्तके, एक कादंबरी, वेस्टमिन्स्टर कन्फेशन ऑफ फेथ वरील तीन खंडांचे विस्तारित भाष्य, अनेक बायबलसंबंधी पुस्तकांवरील भाष्ये, आणि सिद्धांत व ख्रिस्ती जीवनाच्या जवळजवळ प्रत्येक विषयावरील पुस्तके समाविष्ट आहेत. 1984 साली त्यांनी क्लासिकल अपोलोजेटिक्स हे पुस्तक सहलेखक म्हणून लिहिले, आणि 1986 मध्ये त्यांनी चोजन बाय गॉड हे प्रभावी पुस्तक प्रकाशित केले. 1985 मध्ये त्यांनी विसाव्या शतकातील सर्वाधिक प्रभावी ख्रिस्ती ग्रंथांपैकी एक द होलिनेस ऑफ गॉड लिहिले. आर. सी. स्प्रौल हे रिफॉर्मेशन स्टडी बायबलचे प्रमुख संपादक होते.

त्यांनी दोन डझनहून अधिक गीते लिहिली. त्यांचा मित्र व संगीतकार जेफ लिपेनकॉट यांच्याबरोबरच्या सहकार्यामुळे ग्लोरी टू द होली वन (2015) आणि सेंट्स ऑफ झायोन (2017) या दोन संगीतमय सीडी तयार झाल्या.

आर. सी. यांचं गीतलेखन हे त्यांच्या संगीतप्रेमाचा स्वाभाविक आणि आयुष्यभर चाललेल्या ओघाचा एक भाग होता. वेस्टा यांच्यासह त्यांनी प्लेजंट हिल्स युनायटेड प्रेस्बिटेरियन चर्चमधील युवक गायनमंडळात, तसेच शाळेतील गायनगटांमध्ये भाग घेतला होता.  शाळेच्या चार सत्रांच्या व्यवस्थेमध्ये ते  बेस  आवाजात गीत गायचे  . ते कुशल पियानोवादक होते, आणि आयुष्याच्या उत्तरार्धात त्यांनी सेंट अँड्र्यूज कॉन्सर्व्हेटरी ऑफ म्युझिकमध्ये व्हायोलिन शिकण्यास सुरुवात केली.आर.सी. यांना चित्रकलेचीही आवड होती. ते एक उत्साही आणि प्रवीण गोल्फपटू होते. त्यांना शिकारीसाठी जाणं, कोडी सोडवणं, आणि विशेषतः चरित्रपर ग्रंथ वाचणं फार प्रिय होतं.

आर. सी. स्प्रौल हे एक अत्यंत गुणी शिक्षक होते— त्यांनी सामान्य ख्रिस्ती लोकांना ठोस धर्मशास्त्र शिकवण्याच्या सेवेस आपलं संपूर्ण जीवन वाहिलं होतं. त्यांना उत्कृष्ट विनोदबुद्धी लाभली होती आणि नेहमी एखादं मार्मिक वाक्य तयार ठेवलेलं असे. त्यांच्या संवादात खोल धर्मसुधारित चर्चेपासून खेळांपर्यंत, गोल्फपर्यंत (जो त्यांच्या दृष्टीने केवळ खेळ नव्हता) आणि विनोदांपर्यंत सहजपणे विषयांतर होत असे. त्यांची तीव्र इच्छा होती की लोकांची मनं सुवार्तेने नव्याने रूपांतरित व्हावीत, हृदयं पवित्र आत्म्याने बदलून जावीत आणि जीवनं पूर्णतः परिवर्तित व्हावीत. गोष्टी सोप्या, स्पष्ट आणि प्रभावी रीतीने समजावून सांगण्याची त्यांच्याकडे एक विलक्षण देणगी होती. त्यांनी कधीच आपल्या श्रोत्यांना तांत्रिक आणि कठीण संज्ञांनी गोंधळून टाकलं नाही, किंवा त्यांना अज्ञानी समजून कमी लेखलं नाही. ते गंभीर आणि खोल धर्मसुधारित विषय अत्यंत स्पष्टतेने आणि आत्म्याला भिडणाऱ्या तातडीने शिकवत. त्यांनी आपल्या होमिलेटिक्स (उपदेशक प्रशिक्षण) वर्गात विद्यार्थ्यांना वारंवार हेच शिकवलं की, “ग्रंथपाठामधील नाट्य शोधा आणि मग ते नाट्य प्रभावशाली रीतीने उपदेशात मांडून दाखवा.”

आर. सी. यांना बायबलमधील देवाशी झालेल्या त्यांच्या पहिल्या भेटीची आठवण वारंवार येत असे. नवीन ख्रिस्ती म्हणून, आणि कॉलेजमध्ये नुकताच प्रवेश घेतलेला असताना, त्यांनी पवित्र शास्त्र अतिशय तीव्रतेने अभ्यासायला सुरुवात केली. त्या वाचनातून एक गोष्ट ठळकपणे समोर आली — “देव सर्व काही गंभीरपणे घेतो.” तो काहीही हलकंफुलकं करत नाही. हा असा देव आहे जो सर्व काही गंभीरपणे घेतो, जो खेळण्यासाठी नव्हे, तर कायमसाठी कार्य करतो. स्तोत्रसंहिता, उज्झाच्या मृत्यूची घटना, उत्पत्ती 15:17, मरियमचे स्तुतीगीत, लूक 16:16–17, आणि अर्थातच यशया 6 — या सर्व भागांतील गूढता, गंभीरता आणि नाट्यमयता आर. सी. यांना पहिल्याच वाचनात मंत्रमुग्ध करून गेली.

आर. सी. यांनी आम्हाला हे शिकवले: “देव पवित्र आहे, परंतु आपण नाही.”
या दोघांमध्ये मध्यस्थ आहे — देवमनुष्य येशू ख्रिस्त, आणि त्याचे पूर्ण आज्ञापालनाचे कार्य तसेच क्रुसावरील प्रायश्चित्त करणारा मृत्यू. आर. सी. स्प्रौल (1939–2017) यांचा संदेश आणि वारसा हाच होता.